باید پرسید این عده که اکنون نیز با بازی کردن پی‌درپی با تعرفه‌های واردات محصولات کشاورزی به سودهای کلان و آرمانی دست پیدا کرده‌اند، چه کسانی هستند؟ افرادی که امکان دارد به‌دلیل اعمال سیاست‌های تعرفه‌ای واردات محصولات کشاورزی به سودهای کلانی برسند، در واقع همان کسانی هستند که اکنون از اعمال چنین سیاست‌هایی بهره‌مند شده‌اند.
آیا کشاورزان با اعمال چنین سیاست‌هایی به سودهای کلان دست یافته یا بهبود آشکاری در رشد شاخص‌های تولید در این بخش حاصل شده است؟ نکته دیگر آن است که واردات محصولات کشاورزی نه تنها قیمت میوه و تره‌بار را در بازار داخلی کاهش نداده بلکه موجب شده تا حتی متاثر از قیمت بسیار بالای عرضه محصولات کشاورزی وارداتی، قیمت محصولات داخلی برای مصرف‌کننده نیز افزایش یابد.
واردات زمانی به کاهش نرخ تورم کمک می‌کند که قیمت عرضه کالاهای وارداتی 2 یا 3 برابر بیشتر از قیمت تمام شده محصولات وارداتی نباشد.
وقتی انگور با قیمت تمام شده یک دلار وارد و به نرخ 4 دلار به مصرف‌کننده ایرانی عرضه می‌شود یا سیب با نرخ 80 تا 90 سنت وارد و2.5 الی 3 دلار فروخته می‌شود، نباید نگرانی از واردات انواع میوه و مرکبات داشت چرا که سود این شیوه واردات را کسانی می‌برند که مجوز انجام اینگونه واردات را اخذ و بدون هیچ‌گونه نظارتی میوه و مرکبات وارداتی را به نرخ دلخواه در بازار داخلی عرضه می‌کنند.
این در حالی است که با نبود رقابت هیچ نظارتی بر نظام عرضه و تقاضا و قیمت فروش محصولات وارداتی در بازار داخلی صورت نمی‌گیرد. این روند موجب شده تا اکنون معدود واردکنندگان محصولات کشاورزی در تعامل کامل با یکدیگر و بدون هیچ دغدغه‌ای به سودهای کلانی دست یابند.
برای بررسی میزان صحت و سقم این ادعا می‌توان قیمت جهانی هر تن سیب، پرتقال، موز و... را از طریق مراکز معتبر جهانی به دست آورد و با احتساب سایر هزینه‌های واردات و عرضه محصولات کشاورزی و نرخ سود معقول برای واردکنندگان به تفاوت فاحش بین قیمت تمام شده و عرضه میوه و مرکبات در بازار داخلی پی برد.
با این روند مشخص خواهد شد که اینگونه دغدغه‌ها تا چه حد واقعی بوده و واقعا چه کسانی از واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی منتفع شده یا زیان می‌بینند؟
پرسش مطرح دیگر از دستگاه‌های دولتی آن است که واردکنندگانی که سالانه حدود 500 میلیون دلار میوه وارد کرده و با عرضه آن به بیش از 3 برابر قیمت تمام شده به مصرف‌کنندگان داخلی حدود 700تا 800 میلیارد تومان سود به‌دست می‌آورند، تا‌کنون چقدر مالیات پرداخت کرده‌اند؟
ارائه اینگونه ارقام توسط وزارت اقتصاد و دارایی یا بازرگانی کار چندان دشواری نخواهد بود و با ارائه چنین آمارهایی است که بهتر می‌توان میزان اجحاف به تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان داخلی را مشخص کرد.
اکنون شکل‌گیری انحصار در واردات محصولات کشاورزی به واقعیتی غیرقابل انکار تبدیل شده و تعداد محدودی وارد کننده، چگونگی عرضه و قیمت محصولات کشاورزی وارداتی را در بازار مصرف تعیین کرده و وزارت بازرگانی عملا هیچ نقشی در این زمینه ندارد.
اگر نظارتی بر قیمت و عرضه محصولات کشاورزی وارداتی صورت می‌گرفت قطعا واردات، قادر به مهار قیمت اینگونه کالاها در بازار بود اما اکنون گسترش حجم واردات میوه و مرکبات هیچ تاثیری در کاهش قیمت یا ثبات قیمت این محصولات در بازار داخلی نداشته و موجب شده تا حتی محصولات کشاورزی تولید داخل نیز در راستای قیمت کالاهای وارداتی به مصرف‌کننده عرضه شود.
این در حالی است که در همه کشورهای دنیا با بهره‌گیری از ابزارهای تعرفه‌ای حمایت توأم از بخش‌های تولید و مصرف محصولات کشاورزی اعمال می‌شود.
* دبیر کل خانه کشاورز
